Vải Spandex - Vải Spandex đứng đầu các loại vải co giãn tốt nhất DEC TEAM

Vải Spandex hay được gọi là Elastane hoặc Lycra, là một loại sợi tổng hợp được biết đến với độ co giãn tốt nhất trong tất cả các loại vải. Spandex được phát minh vào năm 1958 bởi nhà hóa học Dupont Joseph C. Shivers tại Phòng thí nghiệm Benger của DuPont ở Waynesboro, Virginia. Ông đã quyết tâm tìm ra một loại sợi để thay thế cao su trong hàng may mặc, điều đó đã tạo ra một bước đột phá vào đầu những năm 1950. Sử dụng một chất trung gian để biến đổi polyester Dacron, sau gần mười năm nghiên cứu, sợi co giãn có thể chịu được nhiệt độ cao chính là Spandex đã ra đời. 

 

 

Spandex chính là sự lựa chọn hàng đầu của các nhà thiết kế cho những sản phẩm thiết kế có độ co dãn cao như đồ thể thao hoặc áo tắm

 

Nó là sự lựa chọn hàng đầu của các nhà thiết kế khi chọn Spandex cho những sản phẩm thiết kế có độ co dãn cao như áo tắm, đồ lót, đồ thể thao, đồ ôm sát cơ thể… 

Tại sao nó lại có tên là Spandex hay Elastane? Spandex, đó là cách chơi đảo chữ của từ “Expand” có nghĩa là “mở rộng” hay hiểu là giãn nở. Đó là tên ưa thích ở Bắc Mỹ. Còn từ "Elastane" là cách phiên âm của tính từ “Elastic” có nghĩa là "đàn hồi", nó được dùng nhiều hơn ở lục địa châu Âu.

 

 

- Không có sợi vải nào có khả năng co dãn tốt hơn sợi Spandex. Đó chính là ưu điểm nổi bật nhất của nó, thậm chí chất liệu này còn có độ đàn hồi vượt trội hơn cả cao su tự nhiên. Spandex có thể co giãn tối đa gấp 5 lần so với hiện tại ban đầu của chúng. Do vậy nó được ứng dụng nhiều trong áo tắm, đồ bó sát cơ thể và là loại vải lý tưởng trong thể thao.

 

Không có sợi vải nào có khả năng co dãn tốt hơn sợi Spandex, đây chính là loại vải lý tưởng cho thiết kế áo tắm của bạn

 

- Những sản phẩm từ chất liệu từ Spandex thường rất bền, nhẹ và khó bị nhàu. Chất liệu này không dễ thấm nước và dầu. Bề mặt vải không bị xù hay tạo xơ, đây cũng chính là một điểm cộng lớn của vải Spandex cho những nhà thiết kế lựa chọn cho bộ sưu tập của mình.

- Sợi Spandex rất ít khi được sử dụng nguyên chất để tạo ra vải, chúng thường được pha trộn với các loại sợi khác để khắc phục những nhược điểm của các loại sợi ấy. 

Ví dụ như : Bản thân sợi nylon và Polyester là những vật liệu cứng, điều này dẫn đến quần áo rất khó chịu khi mặc. Nên người ta thường pha trộn thêm một lượng nhỏ (thường là 1-5%) sợi Spandex với sợi nylon hoặc polyester để tạo ra độ co giãn đáng kể và có khả năng thích ứng tốt hơn với hình dạng của cơ thể.

 

Ví dụ khác: Các sợi len hay cotton có xu hướng bị kéo dài ra ( bị chảy ) trong quá trình sử dụng, nên khi kết hợp với Spandex thì khả năng trở lại hình dạng ban đầu của sản phẩm len hay cotton tốt hơn, bền hơn rất nhiều.

- Hiện tại người ta đang sử dụng công nghệ dệt kim cho hầu hết các loại vải thun có chất liệu là Spandex.

 

 

 

 

 

Spandex có mặt ở hầu hết tất cả các loại trang phục, nó rất phổ biến và phong phú

 

Spandex có mặt ở hầu hết tất cả các loại trang phục, nó rất phổ biến và phong phú. Từ trang phục mặc ở nhà cho đến thời trang công sở và những bộ đồ dự tiệc sang trọng. Áo khoác, váy cưới và các đồ mảnh hơn như gang tay, tất (vớ) và cả đồ lót cũng không thể thiếu sự có mặt của spandex. Và tất nhiên rồi, những sản phẩm như đồ bơi, áo nịt ngực cần độ đàn hồi cao thì các nhà thiết kế và các nhà sản xuất không thể bỏ qua được chất liệu sợi co giãn vô cùng tuyệt vời này.

Đặc biệt là đồ thể thao như quần áo trượt tuyết, trang phục đua có hiệu suất cao thì spandex cho phép các bộ phận kĩ thuật thích ứng với chuyển động khó một cách dễ dàng và thoải mái hơn.

 

Trang phục đua có hiệu suất cao, spandex giúp người chơi thoải mái, dễ dàng xử lý mọi tình huống

 

Quần legging, chắc chắn rồi, spandex đóng vai trò quan trọng và phổ biến trong nó với nhiều kiểu dáng và các chất liệu khác nhau.

 

Quần legging pha sợi Spandex  tăng sự co giãn cho mọi cử động

 

 

- Vải thun Spandex Cotton: Đây chính là sự pha trộn giữa chất liệu cotton và sợi spandex nên nó thừa hưởng đầy đủ những đặc tính của hai chất liệu này. Từ khả năng co giãn đến khả năng thấm hút, thoáng mát và độ mềm nhẹ đều rất tuyệt vời. Thành phần spandex thường chiếm tỉ lệ nhỏ nên vẻ bề ngoài và cảm giác về sợi cotton vẫn giữ nguyên. Spandex Cotton được ứng dụng để may áo phông hoặc áo sơ mi co giãn, vô cùng thoải mái, thoáng mát, phù hợp với mọi hoàn cảnh, kể cả những hoạt động ngoài trời như leo núi… Loại vải này ít bám bụi và có thể dễ dàng làm sạch. 

 

 

Spandex Cotton - sự pha trộn giữa chất liệu cotton và sợi spandex nên nó thừa hưởng đầy đủ những đặc tính của hai chất liệu này

 

- Vải thun Spandex len (Sự kết hợp sợi len với Spandex): Như bạn đã biết len có xu hướng bị giãn dài ra trong quá trình sử dụng, vậy nên người ta đã kết hợp thêm sợi Spandex để tăng khả năng đàn hồi của vải, duy trì hình dạng ban đầu của sản phẩm. Loại vải này có độ mềm mại vừa đủ khiến nó được ứng dụng rất rộng rãi trong lĩnh vực may mặc. 

 

 

Sự kết hợp sợi len với Spandex tăng khả năng đàn hồi của vải, duy trì hình dạng ban đầu của sản phẩm

 

- Vải thun Spandex Nylon: (kết hợp giữa chất liệu nylon và sợi Spandex) : loại vải này có độ bóng nhẹ của nylon và khả năng co giãn cực tốt của Spandex. Sự kết hợp đã làm tăng tính thẩm mỹ và tính ứng dụng cao cho sản phẩm. Có trọng lượng nhẹ, dễ bảo quản, đây là sản phẩm phù hợp cho những trang phục dạ tiệc, sang trọng.

 

 

Có đến bốn cách có thể sản xuất sợi spandex : ép đùn, kéo sợi phản ứng, kéo sợi khô dung dịch và kéo sợi ướt dung dịch. Tuy nhiên thì hơn 94,5% sợi spandex của thế giới được sản xuất bằng phương pháp kéo sợi khô bằng dung dịch. Sau đây là 5 bước cụ thể:

 

Bước 1: Tạo ra prepolymer ( tạo chất chuẩn bị )

Bước đầu tiên này bắt buộc cả bốn phương pháp trên đều phải trải qua. Người ta sẽ tạo ra chất prepolymer bằng cách trộn glycol với monomer diisocyanate trong bình phản ứng với tỉ lệ 1:2, đây chính là chất chuẩn bị.

 

Bước 2: Tạo dung dịch kéo sợi

Chất được tạo ra ở bước 1 sẽ được cho phản ứng với diamine theo tỉ lệ tương đương. Phản ứng này được gọi là phản ứng mở rộng chuỗi. Sau đó người ta đem pha loãng bằng dung môi (DMAc) để tạo ra dung dịch kéo sợi. Dung môi đó sẽ khiến dung dịch loãng hơn, mỏng hơn và dễ xử lý hơn, sau đó nó được bơm vào những tế bào sản xuất sợi.

 

Bước 3: Quay sợi

Dung dịch kéo sợi sẽ được bơm vào máy kéo sợi hình trụ để tạo thành sợi spandex. Dung dịch polymer được ép thông qua một tấm kim loại gọi là spinneret, nó sẽ được liên kết trong các chuỗi polymer lỏng. Khi các sợi đi qua máy quay sợi sẽ được nung nóng bằng khí nitơ và khí dung môi hóa học.  Quá trình này làm cho polymer lỏng phản ứng hóa học và tạo thành các chuỗi rắn.

 

Bước 4: Tạo sợi spandex

Khi các sợi được đưa ra khỏi máy kéo thì nhiều sợi rắn sẽ tập hợp lại với nhau để tạo thành sợi spandex với độ dày theo tiêu chuẩn. Mỗi sợi spandex được tạo thành từ nhiều sợi riêng lẻ nhỏ hơn và dính vào nhau theo độ dính tự nhiên ở bề mặt của chúng.

 

Bước 5: Xử lý và hoàn thiện sợi

Các sợi spandex thu được sau quá trình tạo sợi sẽ được xử lý bằng chất hoàn thiện có thể là Magnesi stearat hoặc một loại polymer. Chất hoàn thiện cuối cùng này là để ngăn chặn sự bám dính giữa các sợi với nhau, quá trình dệt may sẽ dễ dàng hơn. Kết thúc, các sợi sẽ được chuyển qua các con lăn lên ống chỉ và dệt thành vải.

 

 

 

Spandex khá là dễ bảo quản và không quá phức tạp để làm sạch

 

- Chúng ta chỉ nên giặt các sản phẩm có chứa thành phần sợi spandex bằng tay và nên sử dụng nước ấm để giặt, không giặt khô. Tránh những chất tẩy rửa mạnh sẽ làm hỏng vải. 

- Khi phơi, hãy phơi ở nơi thoáng mát, có gió tự nhiên, không nắng quá gắt. hạn chế việc là ủi quần áo liên tục, nếu cần thiết phải ủi, hãy chọn chế độ thấp nhất.

- Đối với áo tắm, chất clo trong bể bơi có thể gây hại cho độ đàn hồi của áo tắm và khiến vải có màu vàng, khi dùng xong bạn nên giặt nó luôn lại với nước thường. Ngoài ra, hóa chất từ kem chống nắng, cát, muối, mồ hôi v.v ... cũng sẽ phản ứng với độ đàn hồi của sợi spandex khiến chúng bị giãn, bạn hãy làm sạch càng sớm càng tốt sau khi tắm hay bơi.

- Khi giặt đồ bơi, bạn nên ngâm nó trong nước xà phòng mát trong 30 phút, vì nước thường không loại bỏ được tất cả các chất gây ô nhiễm. 

- Nếu bạn là người hay bơi nhiều, hãy sử dụng những bộ đồ bơi xen kẽ, cho chúng được nghỉ ngơi 24 giờ để nó có thể phục hồi hình dạng ban đầu, bộ đồ của bạn sẽ bền hơn rất nhiều.

 

TAG: vải spandex
DEC Design Education sưu tầm & biên tập.

DEC: "Học để trở thành chuyên nghiệp"