Vải cotton – Tìm hiểu về vải cotton DEC TEAM

Vải cotton là gì?

 
Vải Cotton là loại vải được dệt từ những nguyên liệu thiên nhiên, trong đó bông là thành phần chủ đạo. Vải Cotton nổi tiếng bởi sự thoáng mát, thoải mái & dễ chịu. Ngoài ra, vải cotton được rất nhiều người tiêu dùng chọn lựa, sử dụng. Sản phẩm làm từ vải cotton chiếm khoảng 50% sản lượng vải sợi trên thế giới.
 
Vải cotton là gì
Vải cotton là loại vải được sử dụng nhiều nhất trên thế giới, chúng được kết hợp với nhiều chất liệu khác nhau như Poly, Slik, Satin...

Lịch sử ra đời của vải cotton

 
Theo những nghiên cứu từ xa xưa thì không ai biết chính xác vải cotton ra đời từ khi nào. Nó được tìm thấy trong những hang động bởi các nhà khoa học người Mexico và được chứng minh là đã khoảng 7.000 năm tuổi.
- Khoảng 3.000 năm TCN, những người dân bản địa ở thung lũng sông Nile, Ai Cập đã biết sử dụng quần áo bằng vải cotton. Cùng thời điểm đó, tại thung lũng sông Idus ở Pakistan, cây bông cũng đã được trồng và kéo thành sợi dệt vải.
- Vào năm 1492, các thương nhân Ả Rập đã mang chất liệu vải cotton này sang châu Âu để trao đổi, buôn bán. 
- Đến năm 1500, cotton đã được biết đến và sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới.
 

Đặc điểm của vải cotton

 
Đặc điểm của vải cotton
Vải cotton có cấu trúc sợi khá phức tạp gồm ba lớp: lớp biểu bì, lớp thành phần sợi chính và lớp sợi phụ
 
Cấu trúc sợi
 
Cấu trúc sợi cotton khá phức tạp, gồm 3 lớp: 
 
- Ngoài cùng là lớp biểu bì có chức năng bảo vệ các lớp bên trong và có tính kị nước. Thành phần của lớp biểu bì có cellulose, hợp chất béo và sáp. Để vải cotton có tính thấm nước tốt thì nó phải được xử lý sợi ở lớp này.
 
- Bên dưới lớp biểu bì là lớp thành sợi chính. Thành phần của lớp sợi chính là các sợi fibril nhỏ đan ngang dọc với nhau tạo thành. (Fibril là một trong những chất quan trọng trong máu, nó giúp bịt kín miệng vết thương và ngăn không cho máu chảy ra nhiều hơn).
 
- Sau lớp thành sợi chính là lớp thành sợi phụ, chiếm hầu hết khối lượng của sợi cotton, do các lớp sợi liên tiếp chồng lên nhau và ngược hướng tạo thành. 
 
- Còn lại là phần ruột của sợi cotton rỗng, để dẫn protein đi nuôi các lớp sợi. Khi sợi đã trưởng thành, nó sẽ bị khô đi đồng thời ruột bị dẹt lại, làm cho những sợi cotton xoắn.
 
Để làm thành vải và sử dụng được thì sợi cotton phải được xử lý qua nhiều công đoạn để loại bỏ thành phần chất béo, chất sáp ở lớp biểu bì. Như vậy nó khá ưa nước, có khả năng thấm hút nước tốt. Cấu trúc tổ ong với các lỗ li ti giúp các phân tử nước thẩm thấu qua những khoảng trống tạo thành các liên kết hydro mới. Khi hút nước các sợi cotton sẽ căng phồng lên, mềm hơn và dẻo dai hơn. Độ bền có thể tăng lên 20% so với ban đầu. Trong điều kiện ở nhiệt độ phòng, mức độ thấm hút nước của cotton thông thường là 8% nhưng khi ở môi trường độ ẩm tương đối nó sẽ tăng lên đến 30%. Cotton sẽ bị hydro hoá tức là bị phân huỷ khi gặp dung dịch acid loãng, nóng hoặc đậm đặc lạnh, nhưng không có tác dụng với acid loãng ở nhiệt độ phòng.
 
Ưu điểm của vải cotton
 
Ưu điểm của loại vải cotton
Vải cotton là một chất liệu từ thiên nhiên có khả năng thấm hút và độ co giãn tốt. Vải có thể kết hợp với nhiều chất liệu khác tạo ra đặc trưng riêng cho mỗi loại cotton. Những đặc tính rõ nhất của vải cotton nằm ở loại vải cotton 100%.
 
- Có khả năng hút ẩm, thấm mồ hôi rất tốt, giảm nhiệt và làm mát cơ thể.
- Vải cotton làm từ chất liệu thiên nhiên nên không gây kích ứng da khi mặc và rất thân thiện với môi trường, vì nó được làm từ tự nhiên nên nó cũng sẽ được phân hủy tự nhiên. Khi sử dụng sản phẩm từ chất liệu cotton cho ta cảm giác rất thoải mái và an toàn, đặc biệt là với trẻ nhỏ.
- Độ co giãn vải khá tốt.
 
Nhược điểm của vải cotton
 
- Vải cotton có khả năng bị nhăn và nhàu, nên khi giặt phải nhẹ nhàng, cẩn thận.
- Bề mặt mình vải hơi cứng nên thường phù hợp với sự lựa chọn của nam giới, nhưng người ta đã khắc phục nhược điểm này bằng cách pha thêm sợi Spandex vào để vải trở nên mềm mại hơn, thích hợp với cả nam và nữ.
- Do làm từ những nguyên liệu thiên nhiên nên giá thành vải cotton khá cao.
 

Quy trình sản xuất vải cotton

 
Quy trình sản xuất vải cotton diễn ra hết sức phức tạp, nếu chỉ nhìn qua những quy trình sản xuất vải cotton bạn sẽ không hình dung được hết những công đoạn chi tiết khác -- thế nên những thông tin quy trình ở dưới chỉ mang tính chất tham khảo
Quy trình sản xuất vải cotton được diễn ra khá chặt chẽ
 
Bước 1: Thu hoạch xơ bông và phân loại
Người ta thu hoạch xơ bông vào khoảng tháng 11 – 12 trong năm. Việc thu hoạch được chia thành 3 giai đoạn để đảm bảo độ bền cao cho sản phẩm:
Đợt 1: Thu hoạch bông khi có 5 – 6 quả bông ở gốc cây nở tung.
Đợt 2: Thu hoạch sau Đợt 1 từ 10 – 15 ngày, lấy bông ở tầng giữa của cây.
Đợt 3: Thu hoạch nốt những quả bông còn sót lại ở ngọn.
Xơ bông sẽ được phân loại thành các nhóm khác nhau. Người ta sẽ loại bỏ phần chất lượng kém, sau đó đem phơi khô tại khu vực sạch sẽ, thoáng mát và không có tạp chất.
 
Bước 2: Tinh chế xơ bông
Sau khi phơi khô người ta sẽ chuyển xơ bông về để xé xơ và làm sạch. Quá trình xé xơ bông diễn ra khá nhẹ nhàng. Tách xơ nhưng vẫn phải đảm bảo không ảnh hưởng đến chất lượng các xơ đơn. Sau đó xơ bông được đưa vào lò hơi để nấu và lọc nhiều lần nhằm loại bỏ một số tạp chất như nito, pectin, các axit hữu cơ hoặc màu thiên nhiên.
 
Bước 3: Hòa tan và kéo sợi
Sau khi tinh chế, xơ bông sẽ biến thành dạng lỏng và được hòa tan với 1 loại dung dịch đặc biệt. Người ta đưa hỗn hợp xơ bông đó vào máy kéo sợi để tạo thành sợi cotton nhỏ và dài.
 
Bước 4: Dệt vải
Quá trình dệt vải cotton là sự đan dệt các sợi ngang và sợi dọc với nhau. Trong khâu này bề mặt tấm vải sẽ được làm bóng để tăng các ưu điểm của sợi cotton như thấm hút tốt, trương nở mạnh và bắt màu nhuộm. Tiếp theo là tẩy trắng để loại bỏ màu tự nhiên tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình nhuộm vải.
 
Bước 5: Nhuộm vải
Vải cotton sẽ được nhuộm bằng các loại thuốc nhuộm vải kết hợp với những chất khác giúp bắt màu và bền màu tối đa.
Cuối cùng là quá trình giặt vải để tách hết các hợp chất và làm mềm vải, tăng độ bền của vải cotton thành phẩm.
 
 

Phân loại vải cotton

 
Vải cotton 100%
 
Vải cotton 100% áo nữ
Đây là loại vải cotton nguyên chất, tuỳ theo các dệt vải chúng ta sẽ có những bề mặt khác nhau.. chứ không phải cứ vải cotton 100% là bề mặt bông mịn. Như chiếc áo trên hình là làm từ vải cotton 100% mang đây đủ những đặc tính của vải cotton.
 
Là loại vải cotton nguyên chất 100% có nguồn gốc từ quả bông. Có khả năng thấm hút tốt, thông thoáng và an toàn tuyệt đối. Cotton nguyên chất có độ bền cao, giữ mùi thơm và dễ dàng giặt giũ. Nhược điểm của vải cotton 100% là rất dễ nhăn và khả năng đàn hồi kém. Loại vải này là có giá thành khá cao, giao động khoảng 150 – 200 nghìn /1kg vải, nên thường chỉ dành cho những sản phẩm cao cấp.
 
Cotton lụa
 
Vải cotton lụa
Vải cotton lụa là sự kết hợp hoàn hảo giữa hai chất liệu thiên nhiên tuyệt vời, trong đó công thức 90% cotton và 10% slik là tuyệt nhất!
 
Cotton lụa là sản phẩm kết hợp của chất liệu cotton thiên nhiên với sợi tơ tằm thượng hạng. Nó thừa hưởng và phát huy tối đa những ưu điểm nổi bật của cả 2 chất liệu sáng giá này. Mỗi nhà sản xuất đều có công thức pha chế sợi cotton và sợi tơ tằm riêng nhưng tỉ lệ 90% cotton và 10% silk là hoàn hảo nhất.
 
Ưu điểm của vải cotton lụa: 
 
- Sở hữu tất cả ưu điểm của hai loại chất liệu kết hợp trên, vải cotton lụa rất mát, nhẹ và thoáng khí nhưng vẫn có độ cứng vừa đủ, tôn lên vẻ sang trọng, tinh tế của người dùng.
- Bề mặt của vải cotton lụa vô cùng mềm mịn và bóng mượt, khi tiếp xúc với làn da, bạn sẽ cảm nhận sự thoải mái vượt trội của nó.
- Có khả năng chống tĩnh điện, đây là một tính chất tuyệt vời ở vải cotton lụa mà không phải chất liệu nào cũng làm được.
- Vải cotton lụa phù hợp với mọi hoàn cảnh thời tiết. Mùa hè thì thoáng mát vượt trội, còn mùa đông lại giữ nhiệt cực kỳ tốt nhưng vẫn đảm bảo sự thông thoáng, không hề bị bí bách hay khó chịu. Đây cũng là ưu điểm được đánh giá rất cao của vải cotton lụa.
 
Vải cotton lụa vô cùng mềm mại và tinh tế
Vải cotton lụa rất nhẹ và mát, chúng ngược làm đầm dạ hội với những mẫu nữ tính sexy và đồ ngủ rất nhiều.

- Cotton lụa giải quyết triệt để những nhược điểm còn tồn tại trên cotton như dễ nhàu nát, dễ bị nhăn hoặc bị xù bề mặt mỗi khi giặt. Bạn có thể hoàn toàn yên tâm giặt bằng tay hoặc giặt máy mà không sợ ảnh hưởng đến cấu trúc cũng như chất lượng sợi vải.
Lưu ý tuyệt đối không được sử dụng các loại chất tẩy rửa trên vải cotton lụa, chỉ nên dùng loại xà phòng thông thường hoặc dầu gội đầu để giặt. Phơi ở chỗ thoáng mát để tăng độ bền của sản phẩm.
 
Ứng dụng của vải cotton lụa
 
- Với vẻ ngoài bắt mắt cùng bảng màu ấn tượng, vải Cotton lụa được lựa chọn rất nhiều trong lĩnh vực thiết kế thời trang, đặc biệt là những thiết kế có tính sáng tạo nhất. Khả năng làm dịu mắt của cotton lụa đã giúp các sản phẩm từ chất liệu này có thể dễ dàng sử dụng những gam màu “chói” mà không gây ảnh hưởng đến thị giác người nhìn.
 
Cotton Satin
 

Vải cotton satin
Cotton satin có ưu điểm vô cùng mềm mượt và sáng bóng chúng sáng hơn cotton lụa một chút

Cotton Satin có nguồn gốc từ những sợi vải cotton truyền thống nhưng lại được định hình dệt theo kiểu satin. Với cách dệt này cotton satin không có tình trạng bị nhăn hay nhàu nát nữa. Nó có mật độ các sợi cotton ít hơn vải cotton truyền thống để tạo sự thông thoáng và hút ẩm tốt nhất. 
 
Ưu điểm của vải cotton satin: 
 
- Giữ ưu điểm là độ láng bóng của satin và độ mềm mượt, thông thoáng của cotton. 
- Có độ bền luôn được duy trì ở mức ổn định nhất, mang lại những cảm nhận trọn vẹn cho người dùng.
 
Nhược điểm của vải cotton satin
 
- Rất dễ bị rách hoặc bị xước khi mắc phải vật nhọn. Nó khá trơn khi cắt , khó may tạo kiểu và rất khó giữ nếp.
- Không sáng bóng ở cả 2 mặt vì thế nó có thể gây một số hạn chế trong thiết kế.
 
Ứng dụng của vải cotton satin
 
- Vải cotton satin ban đầu được vua Louis XIV dùng để bọc các đồ nội thất trang trí trong cung điện Versailles của mình.
- Thường được ứng dụng may đồ lót cho phụ nữ trong những năm 1800.
- Đến thế kỉ thứ 21, loại vải này được sử dụng rộng rãi hơn trong ngành may mặc như váy cưới, áo khoác bóng chày, quần short thể thao, đồ lót phụ nữ, mũ, kính, áo ngủ, áo cánh và áo choàng buổi tối, quần short, áo sơ mi của nam giới. Nó cũng được ứng dụng trong sản xuất giày múa ba lê, giày dép thời trang và các loại túi xách.
- Vải cotton satin còn được sử dụng nhiều làm vỏ gối, vỏ chăn.
 
Cotton hữu cơ
 
Vải cotton hữu cơ mang nhiều đặc tính vượt trội, tốt cho làn da của bạn
Vải cotton hữu cơ
 
Khác với loại cotton thường, vải cotton hữu cơ được sản xuất từ sợi bông hữu cơ. Vậy sợi bông hữu cơ là gì và nó như thế nào so với bông làm vải cotton thông thường?

Thuật ngữ “bông hữu cơ” được hình thành từ việc cây bông được trồng thông qua phương pháp hữu cơ và phải hội đủ 5 yếu tố điều kiện sau:
 
1. Phải được trồng trên đất không có sử dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu trong vòng trên 3 năm.
 
2. Bông vải sẽ được thu hoạch từ những cây bông được trồng bằng phân bón hữu cơ không được sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu và hạt giống không được biến đổi gen.
 
3.Những công nhân thu hoạch phải là người lớn chứ không được cho người có độ tuổi trẻ em làm.
 
4. Phải được giao dịch trong sự minh bạch công bằng không có tình trạng chèn ép giá.
 
5. Phải có cơ quan chứng thực thứ 3 kiểm chứng rằng đã hội tụ đầy đủ điều kiện từ 1~4 như ở trên.
 
Đặc điểm của cotton hữu cơ

Đặc điểm của cotton hữu cơ
Các loại vải cotton organic thường được sử dụng nhiều khi làm đồ lót để tránh việc những hoá chất tiếp xúc vào cơ thể chúng ta
 
- Vải cotton hữu cơ không xử lí tẩy trắng nên luôn có màu tự nhiên của cây bông, khi sờ vào có cảm giác mềm, xốp.
-  Không gây kích ứng da, chất liệu cotton hữu cơ luôn là ưu tiên hàng đầu để sản xuất đồ cho trẻ em .
- Thân thiện với môi trường do chất liệu đầu vào của nó là sợi bông hữu cơ (không hoá chất, phân bón).
- Độ bền cao, giữ mùi thơm & dễ giặt dũ.
- Dễ nhăn & khả năng đàn hồi kém.
 
Vải cotton poly
 
Vải cotton poly là sự kết hợp giữa sợi bông và sợi polyester
Cotton poly là sự pha trộn giữa những sợi cotton và sợi polyester
 
Cotton poly là một loại vải tổng hợp, là sự pha trộn giữa những sợi cotton và sợi polyester. Tỉ lệ cotton càng lớn thì vải cotton poly càng mềm mại và thông thoáng. Tỉ lệ pha trộn phổ biến hiện nay là 20% cotton – 80% polyester,  25% cotton – 75% polyester,…
 
Ưu điểm của Cotton poly
 
- Cotton poly có những tính năng ưu việt hơn so với chất liệu cotton nguyên chất 100% như: trọng lượng nhẹ hơn, độ bền cao hơn, có thể chịu sự tác động của nhiều lực với nhiều chiều khác nhau.
- Có khả năng co giãn cực cao cũng như tuổi thọ đặc biệt bền vững với môi trường sống xung quanh và giá thành rẻ hơn.
- Rất dễ dàng vệ sinh, bảo quản và rất an toàn, thân thiện với người dùng. Có thể giặt tay hay giặt máy đều được. Đặc biệt nó rất nhanh khô, tiết kiệm thời gian làm sạch.

Ứng dụng của cotton Poly
 
- Cotton Poly thường được ứng dụng may áo sơ mi và trong sản xuất chăn, ga, gối, đệm bởi sự thông thoáng của nó.
 
Vải cotton pha Spandex
 
Cotton Spandex là sự kết hợp giữa sợi cotton và sợi Spandex dệt đan xen vào nhau.
- Ưu điểm: Cotton Spandex có bề mặt vải mềm mượt, thấm hút cực kỳ tốt,  bền màu và có khả năng kháng khuẩn. Phù hợp với nhiều lứa tuổi và giới tính.
- Ứng dụng: Vải cotton Spandex được ứng dụng phổ biến trong lĩnh vực trang phục quần áo thể thao, áo tập gym, tenis hoặc áo thun thời trang.
 
Vải cotton nhung
 
Cotton nhung là sự kết hợp giữa sợi cotton và sợi nhung, tạo nên đặc điểm đặc trưng bề mặt vải mềm mịn, thoáng mát, ít nhăn, ít xù lông và khó bị bay màu. Ưu điểm của vải cotton nhung là khả năng thấm hút mồ hôi tốt, điều chỉnh thân nhiệt hoàn hảo và làm mát cơ thể cực kỳ nhanh trong những ngày hè nóng nực. Để tạo sự mềm dẻo hơn và có độ co giãn tốt hơn người ta đã pha thêm sợi Spandex vào vải  cotton nhung. 
Loại vải này khá sang trọng, tuy nhiên lại có 1 nhược điểm đó là quá trình vệ sinh và bảo quản khá phức tạp và mức giá khá cao nên vẫn chưa được ưa dùng nhiều lắm.
 
Vải cotton Borip
 
Vải cotton Borip thực ra cũng là cotton nguyên chất 100% nhưng được dệt theo kiểu đan len và điều này cũng làm nên ưu điểm của nó đó là độ co giãn tuyệt vời. Khi nhìn vào vải cotton Borip, bạn sẽ thấy xuất hiện các sọc gân nhỏ giống như một loại vải bo gân nhưng mỏng và mềm tay hơn. Ưu điểm của loại vải là sự mềm mại, thấm hút mồ hôi tuyệt đối cùng với hoa văn và màu sắc đa dạng.
 
Hiện nay vải cotton Borip được ứng dụng nhiều trong các sản phẩm của trẻ em là chủ yếu, đồ sơ sinh và các bộ đồ Bodysuit.
 
Cotton Ai Cập
 
Vải cotton Ai Cập - một loại vải tuyệt vời có nguồn gốc từ cây bông được trồng ở Ai cập
Cotton Ai Cập - “vua” của các loại cotton
 
Được coi là “vua” của các loại cotton nhờ sự mềm mại và bền bỉ tuyệt đối so với cotton thường đó chính là vải Cotton Ai Cập. Loại vải này sử dụng loại sợi cotton dài từ 38 – 44mm có nguồn gốc từ Ai Cập. Nó sở hữu tất cả những ưu điểm nổi bật của vải cotton như bền, nhẹ, thoáng mát, dễ sử dụng và bảo quản. Đặc biệt, chất liệu này thích hợp với mọi điều kiện thời tiết khác nhau đem đến sự thoải mái tuyệt đối cho người sử dụng.
 

Cách bảo quản vải cotton
 

- Tuyệt đối không sử dụng chất tẩy rửa mạnh cho vải cotton.
- Không ngâm vải cotton trong xà phòng quá lâu vì có thể sẽ gây bạc màu vải.
- Nên phân loại đồ màu trắng với đồ tối màu trước khi giặt.
- Khi phơi, nên phơi tại nơi thông thoáng, tránh nắng gắt để giảm nguy cơ vải bị co rút.
DEC Design Education sưu tầm & biên tập.
DEC: "Học để trở thành chuyên nghiệp"