Bút chì - đại diện cho sức mạnh của sự đơn giản và quyền lực

Bút chì - một người bạn quen thuộc, luôn đồng hành cùng chúng ta trong mọi lĩnh vực hoạt động của cuộc sống. Đối với những nhà thiết kế thì bút chì càng không thể thiếu, hầu như tất cả những tác phẩm sáng tạo trên thế giới đều bắt đầu từ những nét vẽ chì.

 

(Bức tranh "The House" nổi tiếng của danh họa Van Gogh được thể hiện bằng bút chì.)

 

Điều xung quanh một cây bút chì không phải ai cũng biết. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về cây bút thú vị này nhé!

 

 

Nguyên liệu cấu thành nên cây bút chì chính là cacbon tinh khiết gọi là graphite. Nguyên liệu này được phát hiện lần đầu ở châu Âu, cụ thể là ở Bavaria, Đức vào đầu thế kỷ 15. Vài trăm năm trước đó, người Aztec bản địa đã sử dụng graphite như một công cụ đánh dấu. Than chì mềm và dễ gãy vụn nên gây không ít khó khăn cho những người định dùng nó để viết. Có người còn nghĩ ra cách quấn dây quanh thanh than chì để cố định và giữ cho nó chắc hơn nhưng cách ấy cũng không hiệu quả. Vào năm 1761, Kaspar Faber – một thợ mộc lập nghiệp ở Đức đã cắt than chì thành một thanh mỏng và dán giữa 2 miếng gỗ được bào phẳng, làm thành cây bút chì đầu tiên.

 

 

Vào năm 1795, Nicholas Jacques Conté đã tìm ra phương pháp hòa trộn than chì dạng bột với đất sét rồi nung trong lò để cho ra những thanh vật liệu dùng để viết cực tốt. Bằng cách tăng giảm tỉ lệ giữa đất sét và than chì, người ta có thể kiểm soát độ cứng (cũng như độ đậm nhạt) của lõi bút.
 

Độ cứng của bút chì sử dụng theo hệ thống phân loại độ cứng bút chì Châu Âu hiện đại, trải từ 9H (cứng và nhạt nhất) đến 9B (mềm và đậm nhất).

 

 

 

Quá trình sản xuất một cây bút chì bắt đầu bằng việc nung một hỗn hợp của nước, đất sét và than chì trong lò có nhiệt độ gần 1.100 độ C trước khi bọc chúng trong một lớp gỗ bao quanh. Hình dạng của lớp gỗ bên ngoài có thể là hình vuông, đa giác hoặc hình tròn, tùy thuộc vào mục đích sử dụng của bút chì, thí dụ như thợ mộc không bao giờ sử dụng bút chì tròn vì chúng dễ lăn khỏi bàn làm việc. Khi làm lớp gỗ bên ngoài đó  trước tiên, người ta sẽ rạch các rãnh nhỏ trên bề mặt tấm gỗ, đặt ruột chì vừa khít với những rãnh đó, rồi đặt tiếp lên trên một tấm gỗ đã phết hồ bên trong rồi ép chặt. Sau khi hồ khô, người ta cắt phiến gỗ có ruột chì bên trong ra, tạo thành các cây bút chì. Phương pháp này gọi là “Bánh sandwich bút chì” vẫn được áp dụng rộng rãi ngày nay. 

 

 

Không phải loại gỗ nào cũng được sử dụng vì nếu chọn gỗ từ thân cây mềm, bút chì sẽ rất dễ gãy. Còn nếu chọn gỗ quá cứng, người dùng sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc gọt bút. Hai loại gỗ dung hòa được các yếu tố trên là gỗ cây tuyết tùng và cây bách xù. Nếu muốn thân bút có mùi thơm đặc biệt (không có sự can thiệp của các hóa chất tạo mùi), nhà sản xuất còn sử dụng gỗ thông nữa.
 

Độ cứng hay mềm của bút chì cuối cùng chỉ có thể được xác định bằng cách điều chỉnh các phân số tương đối của đất sét và than chì trong hỗn hợp mang nung.

Nhà máy sản xuất bút chì đầu tiên trên thế giới nằm tại Nuremberg, Đức, chính thức bước vào sản xuất từ năm 1662. Với bề dày truyền thống trong việc sản xuất bút chì, ngày nay bút chì Đức vẫn là một trong những loại bút chì uy tín nhất thế giới.

Năm 1858, Hymen Lipman đã gắn thêm một cục tẩy vào cuối thân bút chì.

 

 

Cục gôm (Cục tẩy) đầu tiên làm bằng nhựa cây cao su. Càng ngày gôm được chế bằng cao su nhân tạo và thêm đá bọt (pumice, là loại nham xốp nhẹ dùng để tẩy các vết dơ) nhưng sau đó được thay thế bằng vinyl. Vinyl là một loại chất dẻo bền và dai. 

Thực tế thì cục tẩy đầu tiên được sử dụng từ hàng trăm năm trước, khi người ta viết bằng thứ bút chì cứng làm bằng chì và thiếc - chính là ruột bánh mì.

 

Một số điều thú vị khác về bút chì
 

- Mỗi năm, hơn 14 tỉ cây bút chì được sản xuất trên thế giới. Số bút này đủ để xếp vòng quanh trái đất 62 lần.

- Một chiếc bút chì bình thường có thể vẽ được một đường thẳng dài 113km.

- Mãi đến 100 năm trước đây, bút chì mới có đầu tẩy. Người ta quan niệm rằng, đầu tẩy sẽ khiến học sinh hay mắc lỗi hơn.

- Cây bút chì lớn nhất thế giới được làm ra tại Ashrita Furman, New York, Mỹ. Chiếc bút này dài 23,16m, nặng gần 10 tấn và trị giá 20.000USD (tương đương 420 triệu VNĐ). Hiện tại, nó đang được trưng bày tại Bảo tàng Thánh Louis.

- Chiếc bút chì được công nhận lâu đời nhất trên thế giới, được tìm thấy trong ngôi nhà gỗ được xây dựng năm 1630. Cây bút chì đắt nhất thế giới được nạm 3 viên kim cương 0,05-0,06 cara còn cây bút chì nhỏ nhất thế giới chỉ ngắn 17.5mm và mỏng khoảng 3mm.

Bút chì không chỉ được dùng để viết và vẽ. Với nghệ thuật sắp đặt, ngày nay, chính bản thân cây bút chì đã làm nên nghệ thuật. Thậm chí, vỏ gọt bút chì gọt ra cũng làm thành những hình ảnh làm say lòng người.

 

 

Bút chì chính là một trong những đại diện cho sức mạnh của sự đơn giản.